EKRANDAKİ ALANLARIN ÖZELLİKLERİ

Ekranda bulunan bir alan seçilip, F1 tuşuna basıldığı zaman bu alanla ilgili dokümantasyon açılacaktır.

“Technical Information” ( ) ikonuna tıklandığında alanla ilgili teknik detaylara ulaşılabilir.

Bu ekranda görünen alanlara çift tıklandığında ilgili nesne görüntülenir. Örneğin Tablo adı yazan yere çift tıkarsanız alanın bağlı olduğu tablo veya structure açılır.

ABAP Programları İçin Dokümantasyon Oluşturma

Oluşturulan uygulamalar hakkında kullanıcıları bilgilendirmek için dokümantasyon oluşturulabilir. Kullanıcılar oluşturulan dokümantasyona uygulamaların seçim ekranından ulaşabilirler.

1. Dokümantasyon oluşturmak için SE38 işlem kodu kullanılır.

2. Programın ismi girilir “Dokümantasyon” seçilir ve daha sonra “Değiştir” butonuna tıklanır.

3. Açılan ekranda dokümantasyonla ilgili istenilen bölümler doldurun. Dokümantasyon kaydedin ve aktif edin. SE38 ekranına geri dönün ve program çalıştırın.

Dokümantasyon sorunsuzca oluşturuldu ise programı çalıştırdığınızda yürüt butonunun yanında mavi bir ikon daha belirir. Bu butona tıklanarak dokümantasyon görülebilir.

İşlem Kodu (Transaction)

İşlem Kodu (Transaction) Nedir?

Uygulamaların komut satırı veya kolay erişim menüsünden çalıştırılması için oluşturulan koddur. SE93 işlem kodu ile veya ABAP Düzenleyiciden oluşturulabilirler. Program, tablo bakım ekranı, gibi nesnelerin çağrılması için oluşturulabilir.

ABAP ile uygulama geliştirirken en çok kullanılan işlem kodları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

İşlem Kodu Tanım
SE11 ABAP Data Dictionary
SE16 Data Browser
SE37 Function Builder
SE38 ABAP Düzenleyici
SE41 Menu Painter
SE51 Screen Painter
SE71 SAP Script Layout
SE80 ABAP Workbench
SE91 Message Bakımı
SE93 İşlem Kodu (Transaction Bakımı)
SMARTFORM Smartform Bakımı

ABAP Raporları için İşlem Kodu (Transaction) Tanımlama

1. SE93’ e işlem koduna girilir.

2. Oluşturulmak istenen işlem kodu (transaction) yazılır ve Create butonuna tıklanır.

3. Short Text kısmına işlem kodunun kısa açıklaması yazılır. Rapor uygulaması için işlem kodu oluşturulacağından Start object kısmından “Program and selection screen (report transaction)” seçilir. Enter tuşuna veya ok butonuna tıklanır.

Create Report transaction ekranı açılacaktır. Program kısmına işlem kodu oluşturulacak program ismi yazılır. Gui support alanından tüm seçenekler seçilir ve “Save” ( ) ikonuna tıklanır.

Package seçme ve request alma işlemlerini yaptıktan sonra, işlem kodunu test edebilirsiniz.

ABAP Program Özellikleri

ABAP Program Özellikleri (Program Attributes)

Programını oluştururken bazı özelliklerin zorunlu olarak seçilmesi gerekir. Bir program oluşturmak için üç adet zorunlu bilgiye ihtiyaç vardır.

1. Program ismi: Müşteri programlarının isimler “Z” veya “Y” ile başlayabilir. En fazla 30 karakter uzunluğunda olabilir. Alt çizgi (_) ve yüzde işareti (%) kullanılabilir. Diğer özel semboller kullanılamaz.

2. Tanım: Programın tanımı.

3. Program Tipi: Programın çalışma tipi.

Program Tipleri

Yürütülebilir program: Tek başına çalıştırılabilir tiptir. Genellikle rapor programlarında kullanılır. İlk satırında REPORT anahtar kelimesi kullanılır. Program tipi “1” dir.

Modül havuzu: Bir işlem koduna bağlı olarak çalışırlar. İlk satırında PROGRAM anahtar kelimesi kullanılır. Çalıştığında bir ekran çağrılır. Program tipi “M” dir.

Alt rutin havuzu: Başka programlar tarafından kullanılan alt rutinleri barındırır. Kendi ekranları olamaz. PROGRAM anahtar kelimesi ile başlar. ABAP programlarından referans vermek için TYPE-POOLS ifadesi kullanılır. Program tipi “S” dir.

Include programı: Tek başına çalıştırılamayan program tipidir. Diğer programlariçerisinden kullanmak için INCLUDE anahtar kelimesi ile ismi yazılır. Program tipi “I” dır.

İlk ABAP Programı

1. ABAP Düzenleyici (ABAP Editor – SE38) başlangıç ekranında Program alanına ZR_TEST yazın. Kaynak metin seçili iken Yarat butonuna tıklayın.

Program Özellikleri (Program Attributes) ekranı açılır Title kısmına “İlk program” yazdıktan sonra Type alanını “1 Yürütülebilir program” olarak seçip “Save” butonuna tıklayın.

“Create Object Directory Entry” ekranı açılacaktır.

2. Kullanacağınız Package’ ı seçip Save butonuna tıklayın veya yerel nesne olarak çalışmak istiyorsanız Local Object butonuna tıklayın.

Package seçerseniz programın bağlanacağı Request sorulur.

Own Requests ile daha önce oluşturduğunuz Request varsa onu seçebilir veya Create Request ( ) butonu ile yeni Request oluşturabilirsiniz.

ABAP düzenleyici açılacaktır. Şu an program aktif değildir. Programın durumunu rapor isminin sağında görebilirsiniz.

Aşağıdaki satırı REPORT ile başlayan satırın altına ilave edin.

WRITE ‘ABAP ilk program’.

Program kodunu kaydetmek için Save  ikonuna  (veya Ctrl+S) tıklayın.

Daha sonra Check (veya Ctrl+F2) ikonuna tıklayın. Durum çubuğunda aşağıdaki uyarıyı belirir.

Programın eklenen kod ile çalışması için aktif edilmesi gerekir. Bunun için Activate ikonuna (veya Ctrl+F3) tıklayın. Durum çubuğunda aşağıdaki uyarı belirir. Programın durumu Active olarak değişir.

F8 tuşuna basarak veya Yürüt ikonuna tıklayarak programı çalıştırabilirsiniz. Aşağıdaki çıktı oluşacaktır.

Program başlığı olarak, program oluşturulurken “Title” alanına yazılan metin gelir.

Program koduna dönmek için F3 tuşuna veya Back ikonunu kullanabilirsiniz.

ABAP Düzenleyici

ABAP Düzenleyici (ABAP Editor)

Uygulama geliştirme programıdır. SE38 işlem kodu veya SAP menüsünden Araçlar->ABAP Workbench->Geliştirme altıdan çalıştırılabilir.

ABAP WORKBENCH MENÜSÜ

S001 işlem kodu ABAP Workbench menüsünü aktif eder. Bu menüde ABAP geliştirmeleri ile ilgili işlem kodlarını gruplanmıştır.

Tekrar SAP menüsüne geçmek için

ikonunu veya Ctrl+F11 tuş kombinasyonunu kullanabilirsiniz.

ABAP Düzenleyici Araç Çubuğu

ABAP düzenleyiciye özgü ikonların olduğu araç çubuğu aşağıdaki gibidir.

ABAP düzenleyicide bulunan ikonların açıklamaları aşağıdadır.

İkon Tanım Kısayol Açıklama
Görüntüle <> Değiştir (Ctrl+F1) Programı değişikliğe açar veya kapatır
Etkin <> Etkin değil (Shift+F8) Kodun aktif ve varsa aktif olmayan versiyon arasında geçis yapılmasını sağlar
Diğer nesne… (Shift+F5) Başka bir geliştirme nesnesi açılmasını sağlar
Enhance (Shift+F4) Enhancement point alanlarını aktif hale getirir
Kontrol et (Ctrl+F2) Koddaki yazım hatalarını kontrol eder
Etkinleştir (Ctrl+F3) Geliştirme nesnesini aktifleştirir
Doğrudan (F8) Program kodunu çalıştırır
Kullanım yeri listesi (Ctrl+Shift+F3) Seçilen nesnenin kullanıldığı diğer nesneleri (program, include,…) listeler
Nesne listesi görüntüsü (Ctrl+Shift+F5) Programa bağlı nesneleri gösterir
Dolaşma penceresini görüntüle (Ctrl+Shift+F4) Dolaşma penceresini görüntüler
Tam ekran aç/kapat (Shift+F12) Kod ekranını tam ekran yapar
Yardım: (Ctrl+F8) Yardım ekranını açar
Set/Delete Session Breakpoint (Ctrl+Shift+F12) Seçilen satıra kesme noktası (breakpoint) ekler.
Set/Delete External Breakpoint (Ctrl+Shift+F9) Seçilen satıra harici kesme noktası (breakpoint) ekler.
Örnek (Ctrl+F6) Mevcut fonksiyon, mesaj gibi uygulama nesnelerine ait örnek (şablon) kod eklemek için kullanılır
Pretty Printer (Shift+F1) Abap düzenleyiciye yazılan kodu belirlenen ayarlara göre biçimlendirir

 

ABAP Düzenleyici Yardımı

ABAP anahtar kelimeleri, fonksiyonlar, sınıflar, yenilikler gibi birçok bilgiye yardım menüsünden ulaşılabilir.

ABAP düzenleyicide iken menüden Yardımcı programlar->Yardım: veya Ctrl+F8 tuşu ile yardım menüsüne ulaşılabilir.

Gelen yardım ekranından ABAP anahtar kelimesi arattırılabilir veya ABAP konu başlıklarına gidilebilir.

Display of Development Objects kısmından istenilen nesneler görüntülenebilir.

Kod ekranında herhangi bir anahtar kelime üzerindeyken F1 tuşuna basılarak anahtar kelime ile ilgili dokümantasyona ulaşılabilir.

SAP GRAFİKSEL ARAYÜZÜNE GENEL BAKIŞ

SAP Üst Biriminde (Client) Oturum Açma

Bir üst birimde oturum açmak için bilgisayarda SAP GUI uygulamasının yüklü olması gereklidir.

  1. Masaüstündeki SAP Logon ikonu çift tıklanır.

  1. Connections kısmından bağlanılacak sistem üzerine çift tıklanır.
  2.  SAP giriş ekranı açılacaktır. Ekran üzerinde bağlanılacak üst birim, kullanıcı ve parola alanları doldurulur Enter veya devam ikonuna tıklanır.

  1. Girdiğiniz bilgiler doğru ise seçtiğiniz üst birimin ana ekranı açılacaktır.

 

SAP Oturumuna (Session) Genel Bakış

Oturum açılan bir üst birimde her pencerede bir uygulama çalıştırılabilir.

SAP Ekran Bileşenleri

Menü: Çalışan uygulama ile ilgili seçenek ve özelliklerin yer aldığı menüdür.

Sistem ve yardım menüleri tüm uygulamalarda sabit olarak görünür. Bu menülerin dışında kalan menüler uygulamalara göre değişir.

Standart Araç Çubuğu: Arama, ekranlar arası geçiş, çıktı alma gibi standart fonksiyonlara erişimi sağlar.

Standart Araç Çubuğundaki Bazı İkonlar

Tanım İkon Açıklama
Devam   Komut alanına girilen komutu çalıştırmak veya uygulama mesajlarını onaylamak için kullanılır.
Back   Bir önceki ekrana dönmeyi sağlar.
Exit   Çalıştırılan uygulamadan çıkmayı sağlar. Ana menüde kullanılırsa geçerli oturumu kapatır.
Cancel   Geçerli uygulamayı iptal etmek ve ana menüye dönmek için kullanılır.
Yeni oturum yarat   Çalışılan üst birimde yeni bir ekran açar.

 

Komut Alanı: İşlem kodu girilerek programlar çalıştırılabilir veya fonksiyon kodları kullanılarak hata ayıklama, yeni oturum açma, vs gibi işlemler yapılabilir.

Başlık Çubuğu: Çalıştırılan uygulamanın tanım bilgisini gösterir.

Uygulama Çubuğu: Uygulamaya özgü fonksiyonları gösteren çubuktur.

Durum Çubuğu: Sol alt köşede uygulama ile mesajlarının görüntülendiği satırdır.

 

Komut Alanında Kullanılacak Bazı Komutlar

Komut

Açıklama

/n Çalıştırılan işlemden çıkılır ve başlangıç ekranına dönülür.
/n[islemkodu] Çalıştırılan işlemden çıkılır ve belirtilen işlem kodu çalıştırılır.
/nex Oturum açılan üst birimdeki tüm pencereler uyarı vermeden kapatılır.
/i Çalıştırıldığı pencereyi kapatır.
/o Çalıştırıldığı üst birimde yeni bir pencere açılmasını sağlar. Komutu girip Enter tuşuna bastıktan sonra açık oturumların görülebileceği bir ekran açılır. Üret butonu tıklanarak yeni bir oturum açılır.
/o[islem_kodu]: Bağlı bulunan üst birimde yeni bir pencere açılır ve belirtilen işlem kodu çalıştırır.

 

 

SAP VE ABAP’A GENEL BAKIŞ

KKP (ERP): KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI (ENTERPRISE RESOURCE PLANNING)

KKP bir kurumda planlama, üretim, satış, insan kaynakları, satın alma gibi ihtiyaç duyulan iş operasyonlarının bütünleşik olarak kullanılmasını ve yönetilmesini sağlar. KKP yazılımları kaynakların daha verimli kullanılması için tasarlanmış sistem yazılımlarıdır.

Şirketlerin ihtiyaç duyduğu ana süreçleri (insan kaynakları yönetimi, mali muhasebe, sipariş takibi, satın alma takibi,…) ve varsa sektör bazlı özel süreçlerini içerir.

SAP AG: Pazar payı en yüksek KKP yazılım firmasıdır. KKP yazılımı alanında dünyada lideridir. Açılımı SAP SYSTEMS APPLICATIONS AND PRODUCTS IN DATA PROCESSING 

 

ABAP 

ABAP SAP firması tarafından geliştirilen yüksek seviyeli (high-level) bir programlama dilidir. Açılımı Advanced Business Application Programming’ dir. İlk defa 1980 yılında geliştirilmeye başlandı.

ABAP Dilinin Genel Özellikleri 

  • Abap küçük büyük harf duyarlı değildir.
  • Müşteri geliştirmeleri için program isimleri “Z”  veya “Y” harfi ile başlar.
  • Her ifade bir anahtar kelime ile başlar ve bir nokta ile biter.

WRITE ‘İlk programım!’.

  • Zincirleme ifadeler (Chained statements): Eğer bir ifade birkaç defa kullanılacaksa, anahtar kelimeden sonra iki nokta (:) koyularak birden fazla ifade yazılabilir. İfadelerin birbirinden ayrılması için aralarına virgül (,) eklenir.

WRITE ‘İlk’.

WRITE ‘programım’.

 

Zincirleme ifade ile anahtar kelimeyi tekrar yazmaya gerek kalmadan yazılabiliriz.

WRITE: ‘İlk’, ‘programım’.

  • Yorumlar satırları:
  1. Bir satırın tamamı yorum satırı yapılacaksa satırın ilk karakterine yıldız (*) eklenmesi yeterlidir.

* Bu satırın tamamı yorum satırıdır

  1. Eğer bir satırın belli bir kısmından sonrası yorum olarak kullanılacaksa yorumdan önce çift tırnak (“) eklenir.

WRITE ‘ABAP’.   “Bu satırın bir kısmı yorumdur

  • Abap prosedürel ve nesne tabanlı (object oriented) programlamayı destekleyen bir dildir.